UNANG BAHAGI:PANIMULA PAG-AARAL SA PAGSASALIN
Ang tunay na mahalaga sa pagsalin ay ang aktwal
na konsepto ng pagsasalin, Ipinakilala ang konsepto ni Ramon Jakobson ang
tatlong iba’t ibang uri ng pagsasalin. Ito ay pinakakumplikado sa unang bahagi
ng pagsalin. Ang intralingual translation ito ay pagsasalin ng dalawang language
na magkapareho o iisang wika. Maaring makuha ito sa mga rekording sa parehong
wika mula sa Ingles sa Ingles diksyonaryong kahulugan sa monolingual na
diskyonaryo. Ang interlingual translation na tinatawag ni Roman Jakobson bilang
“translation proper o tunay na pagsasalin, ang pinakakaraniwang uri ng salin sa pagitan ng dalawang umiiral na
wika Halimbawa Ingles at Arabic o Pranses o anumang pang wika. Samantala ang
Ikatlong uri ng pagsasalin ay ang tinatawag ni Jakobson ang Intersemiotic
translation na tumutukoy sa pagsasalin sa pagitan ng dalawang magkakaibang
anyong ng komunikasyon. Maaaring ito ay mula sa nakasulat na salita tungo sa
imahe o musika. Isang tipikal na Halimbawa nito ang pelikulang bersyon ng isang
aklat.
Ayon sa interbiyo ang Unang bahagi ng pagsasalin tumatalakay patungkol sa history o kasaysayan ng pagsasalin”
Ayon kay Jeremy Munday ito ay tumatalakay sa kasaysayan
ng pagsasalin at pag-aaral sa salin at ang pinaka kumplikado ngunit ang “mapa”nna
ipinagsama nina James Holmes at Gideon Toury na itinuring ni Holmes bilang
tagapagtatag ng larangan ng Translation Studies (pag-aaral ng Pagsasalin). Ang
ginawa niya ay ang pagbabalangkas ng kabuuang Disiplina sa Unang yugto pa
lamang nito na mas pinag-aralan pa niya ang pagsasalin. Sinuri niya and teorya
ng pagsasalin ang descriptive
translation studies (paglalarawang pag-aaral sa pagsasalin) at pati na rin ang
aplikasyon ng pag-aaral ng pagsasalin sa aktwal na salin. Ngunit ang bahaging ito ay hindi niya gaanong napalawak.Ngunit tiningnan niya ang mga bagay gaya ng
mga ksangkapan sa pagsasalin tulad ng mga diksyunaryo at gramatika noong
panahon niya. Bahagya rin niyang tinalakay kung paano suriin o tasahin ang
isang salin.
Gayunman,naging malawak ang larangan nito sa
kaslukuyan. At sa huling bahagai ng kabanata (na bagong dagdag sa ikatlong edisyon)
makikita ang konseptualisasyon mula ka Luc Van Doorslaer na magkapareho konsepto
ni Holmes.
Sa unang bahagi ng konseptual na pagsalin dito ibinahagi
ang klasipikasyon ni Ramon Jakobson ang tatlong uri ng pagsasalin Ang intralingual
translation ito ay pagsasalin ng dalawang language na magkapareho o iisang wika
at Ang interlingual translation na tinatawag ni Roman Jakobson bilang “translation
proper o tunay na pagsasalin ang pinaka konbensyonal na uri ng pagsasalin sa
pagitan ng Ingles at French, Arabic o iba’t ibang uri ng wika. Ikatlong uri ng pagsasalin ay ang tinatawag ni
Jakobson ang Intersemiotic translation na tumutukoy sa pagsasalin sa pagitan ng
dalawang magkakaibang anyong ng komunikasyon sa pagitan ng pasulat at mga imahe
o musika ang Halimbawa nito ay mga pelikulang bersyon na mula sa aklat.
Ano ang mga kailangang malaman o Mabasa sa
Unang bahagi ng libro?
Ayon kay
Jeremy sinikap niya ilahad ng kaunti ang kasaysayan ng disiplina at kung ano Talaga
ang ginawa ng translation studies dahil maaaring ikagulat nito ng mga taga-salin,
ngunit noon ikalawang kalahati lamang ng ika-20 siglo nagsimula seryosihin ang
pagsasalin bilang isang akademikong disiplina. Ito ay pinangugunahan ni Jmaes
Holmes noong dekada 70 at 80 ang naglatag ng kanyang pananaw kung ano ang tunay
na saklaw ng pag-aaral ng pagsasalin. sa unang kabanata ng aklat mayroong mapa
na abatay sa gawa nina Holmes at Toury, na nagpapakita kung ano ang saklaw ng
teorya ng pagsasalinng descriptive translation studies at kung paano nauugnay
ang mga ito sa praktikal na aplikasyon sa pananaliksik. Kaya’t hindi lamng ito
pananaliksik na ginagawa ng “ivory tower” o hiwalay sa realidad kundi ito ay
tunay na aplikasyon sa pagsasanay ng mga tagasalin at sa aktwal na Gawain ng
pagsasalin.
Ayon sa interbyu na ginagamit ang mga praktikal
na aplikasyon sa kabuuan ng aklat, hind iba?
Ayon kay Munday ay Oo ginagawa niya sa bawat
kabanata laging may isang kaso o Halimbawa na naglalapat ng teorya sa isang
partikular na teksto o nilalaman ng pagsasalin. At sinisikap niya ipakita kung
ano ang pangunahing punto o mahalagang aral pasa sa isang nagsasanay na
tagasalin o sinumang nag nanais maunawaan kung paano Talaga gumagana ang
proseso ng pagsasalin .
Kaunting kaalaman
Ayon kay Roman Jakobson,
isang kilalang lingguwista, may tatlong uri ng pagsasalin (translation).
Ito ang kanyang klasipikasyon:
- Intralingual Translation (Pagsasaling intralingguwal)
- Interlingual Translation (Pagsasaling interlingguwal)
- Intersemiotic Translation (Pagsasaling intersemiotiko)
- Pure Translation Studies:
- Theoretical Translation Studies: Pagbuo ng mga teorya ukol sa pagsasalin.
- Descriptive Translation Studies (DTS): Empirikal na pag-aaral sa aktwal na mga pagsasalin, kabilang ang mga produkto, proseso, at konteksto nito.
- Applied Translation Studies:
- Pagsasanay ng mga tagasalin, kritisismo ng pagsasalin, at paggamit ng teknolohiya sa pagsasalin.
- The Situatedness of Translation Studies: Sa aklat na ito, kasama si Ton Naaijkens, tinatalakay nila ang iba't ibang pananaw sa pagsasalin mula sa iba't ibang kultura, tulad ng Tsino, Estonyano, Griyego, Ruso, at Ukranyano, na nagpapakita ng kahalagahan ng konteksto sa pag-unawa sa pagsasalin
- Handbook of Translation Studies: Bilang editor, nag-ambag siya sa paglikha ng komprehensibong sanggunian para sa mga iskolar at praktisyoner sa larangan ng pagsasalin
Ito ay ang pagsasalin sa
loob ng iisang wika. Halimbawa, pagsasalin ng isang lumang bersyon ng Filipino
tungo sa makabagong Filipino, o pagpapaliwanag ng isang masalimuot na termino
gamit ang mas simpleng salita sa parehong wika.
Halimbawa:
Orihinal: "Salumpuwit"
Intralingual
translation: "Upuan" o "Silya"
Ito ang karaniwang kahulugan
ng pagsasalin, na nangangahulugang pagsasalin mula sa isang wika patungo sa
ibang wika.
Halimbawa:
English: "The house is beautiful."
Filipino: "Maganda ang bahay."
Ito ay pagsasalin mula sa
isang sistema ng senyas patungo sa ibang anyo ng komunikasyon, halimbawa’y
pagsasalin ng isang tula tungo sa isang larawan, sayaw, pelikula, o musika.
Hindi ito nakatuon sa wika lamang, kundi sa paglilipat ng kahulugan sa
ibang anyo ng ekspresyon. Halimbawa: Isang nobelang isinadula bilang pelikula o
ginawang ballet.
Buod sa pagkakaiba Luc Van
Doorslaer at James Holmes
James S. Holmes: Tagapagtatag
ng Translation Studies
Si James S. Holmes ay
kinikilalang isa sa mga pangunahing tagapagtatag ng Translation Studies bilang
isang akademikong disiplina. Sa kanyang seminal na papel na "The Name and
Nature of Translation Studies" (1972), inilatag niya ang balangkas ng
larangan sa pamamagitan ng paghahati nito sa dalawang
Ang kanyang modelo ay naging
pundasyon ng modernong Translation Studies at nagbigay-diin sa kahalagahan ng
sistematikong pag-aaral ng pagsasalin bilang isang independiyenteng larangan .
Luc van Doorslaer: Pagpapalawak ng Pananaw sa
Pagsasalin
Si Luc van Doorslaer ay isang
prominenteng iskolar sa larangan ng Translation Studies na kilala sa kanyang
mga gawaing nagpapalawak ng pananaw sa pagsasalin. Kabilang sa kanyang mga
kontribusyon ay ang:
Ang kanyang mga gawa ay
nagpapakita ng pagnanais na palawakin ang saklaw ng Translation Studies upang
isama ang mga perspektibo mula sa iba't ibang kultura at disiplina.
Comments
Post a Comment